Handboek bipolaire stoornissen

Geheel herziene en geactualiseerde editie Handboek bipolaire stemmingsstoornissen

Begin 2022 verscheen bij uitgeverij De Tijdstroom het tweede geheel herziene en geactualiseerde Handboek Bipolaire Stemmingsstoornissen, onder redactie van Ralph Kupka, Manon Hillegers, Manja Koenders en Pascal Sienaert. Dit is het eerste Nederlandstalige handboek dat geheel is gewijd aan de diagnostiek, achtergronden en behandeling van de bipolaire stemmingsstoornis. Bernard Sabbe schreef voor deze tweede editie het voorwoord.

De bipolaire (ook wel manisch-depressieve) stoornis is een aandoening die in allerlei gradaties van ernst en duur bij twee tot vier procent van de bevolking voorkomt. De complexiteit van deze groep stoornissen plaatst de behandelaar niet zelden voor diagnostische en therapeutische dilemma’s. Nog meer dan in de eerste editie wordt aandacht gegeven aan conceptuele vraagstukken over de afgrenzing van normaliteit en andere psychiatrische aandoeningen. Stadiëring en profilering lopen daarbij als een rode draad door het hele boek.

Fenomenologie, epidemiologie, etiologie, pathofysiologie, psychologie en behandeling
Er wordt veel onderzoek gedaan naar de epidemiologie, etiologie, pathofysiologie, en psychologische en neurobiologische mechanismen van bipolaire stoornissen. Ook over de behandeling zijn er veel nieuwe inzichten sinds de eerste editie. In dit handboek wordt de verbinding gelegd tussen deze wetenschappelijke inzichten en de dagelijkse klinische praktijk.

De auteurs zijn onderzoekers/clinici met een grote expertise op het gebied van de bipolaire stoornissen. Daarnaast hebben ervaringsdeskundigen en hun naasten meegewerkt. Het handboek is bedoeld voor iedereen die mensen met een bipolaire stoornis behandelt. De redacteuren zijn verbonden aan verschillende universiteiten in Nederland en Vlaanderen.

Het Handboek Bipolaire Stoornissen is bedoeld voor iedereen die zich met de behandeling van mensen met een manisch-depressieve stoornis bezighoudt.

 

Inhoud

Deel 1 Diagnostiek en epidemiologie

1 Fasering, stadiëring en profilering van bipolaire stemmingsstoornissen
Ralph Kupka en Manon Hillegers

2 Ontwikkeling van het concept bipolaire stoornis
Ralph Kupka, Aartjan Beekman en Gerrit Glas

3 Diagnostiek en classificatie
Ralph Kupka en Willem Nolen

4 Meetinstrumenten en mobile health tools
Esther Mesman en Inez Myin-Germeys

5 Epidemiologie
Eline Regeer, Rosalie Beekman en Femke Lamers

6 Vroegherkenning en hoogrisicopopulaties
Manon Hillegers, Eline Regeer en Esther Mesman

Deel 2 Etiologie en pathogenese

7 Genetica
Jurjen Luykx, Annabel Vreeker en Marco Boks

8 Neurobiologie en neuro-imaging
Hugo Schnack, Neeltje van Haren, Max de Leeuw en Benno Haarman

9 Endocrinologie en immunologie
Benno Haarman, Chris van der Gaag en Hemmo Drexhage

10 Cognitief functioneren
Nienke Jabben en Susan Zyto

11 Psychologische factoren en persoonlijkheidsontwikkeling
Manja Koenders en Roanne Glas

12 De invloed van stress en trauma
Annet Spijker

Deel 3 Behandeling

13 Functioneel en maatschappelijk herstel
Juul Koene, Jaap van der Stel en Jaap van Weeghel

14 Psycho-educatie
Raphael Schulte, Lisette Rops en Esther Mesman

15 Zelfmanagement
Peter Goossens, Titus Beentjes en Silvio van den Heuvel

16 Psychotherapie
Manja Koenders en Deborah Steenhuis

17 Algemene principes van de farmacotherapie bij bipolaire stoornissen
Rocco Hoekstra, Willem Nolen en Ralph Kupka

18 Lithium
Rocco Hoekstra, Ralph Kupka en Manon Hillegers

19 Elektroconvulsietherapie en andere neurostimulatietechnieken
Pascal Sienaert en Max Stek

20 Behandeling van hypomanie, manie en rapid cycling
Hetty Visser, Peter Goossens en Ralph Kupka

21 Behandeling van bipolaire depressie
Pascal Sienaert, Deborah Steenhuis en Ralph Kupka

22 Onderhoudsbehandeling
Janwillem Renes, Nienke van der Voort en Ralph Kupka

Deel 4 Capita selecta

23 Chronobiologie en chronotherapie
Rixt Riemersma-van der Lek, Odile Swagemakers en Raphael Schulte

24 Somatische aspecten
Melissa Chrispijn, Marc van der Loos en Joan Doornebal

25 Psychiatrische comorbiditeit
Manja Koenders, Sandra Kooij, Jan Willem Dierssen en Theo Ingenhoven

26 Suïcide en euthanasie
Sabien Wyckaert en Willem Nolen

27 Bipolaire stoornissen bij kinderen en adolescenten
Manon Hillegers en Gijsje Snijders

28 Bipolaire stoornissen bij ouderen
Jürgen De Fruyt, Melis Orhan en Annemiek Dols

29 Bipolaire stoornissen bij vrouwen
Ursula Klumpers, Eline Poels en Anja Stevens

30 Bipolaire stoornis en creativiteit
Erik Thys

Deel 5 Het perspectief van patiënt en naasten

31 Het perspectief van de persoon met een bipolaire stoornis
Tom Van den Abeele en Nadya van der Sluis

32 Het perspectief van de naasten
Merlijn Kerklaan en Lieve De Brabandere

Epiloog en synthese
Ralph Kupka, Manon Hillegers, Manja Koenders en Pascal Sienaert