Roderik Schaepman en Daan Ingelse winnaars Willem Nolenprijs voor bipolaire stoornissen 2015.

Uitreiking 2015Op 22 september is in Utrecht aan Roderik Schaepman en Daan Ingelse de Willem Nolenprijs voor Bipolaire Stoornissen uitgereikt voor hun documentaire ‘Ver van Daan’.

De Willem Nolenprijs* is een prijs voor baanbrekend onderzoek of buitengewone initiatieven op het gebied van de zorg voor patiënten met een bipolaire stoornis en hun naasten. De prijs is dit jaar voor de tweede keer uitgereikt.

Op de foto van links naar rechts: Jennifer Hoes (kunstenares – ontwerp beeldje Willem Nolenprijs), Eric Spierings, (VMDB), Anja Stevens (KenBiS), Ellen Spanjers (genomineerde), Roderik Schaepman (winnaar), Daan Ingelse (winnaar), Willem Nolen (voorzitter jury), Nienke van der Voort (genomineerde)

In de film ‘Ver van Daan’ (2014) wordt het verhaal verteld van een zoon (Roderik) die op zoek gaat naar de geschiedenis van zijn vader (Daan) die uit zijn leven verdween na het doormaken van een ernstige manische psychose. Roderik en Daan, en in hun kielzog Daans’ oudere broer Merijn en hun moeder IJcke, hebben deze zoektocht op een aangrijpende maar ook integere manier vastgelegd, waarbij ze de tragische gevolgen van de bipolaire stoornis voor Daan én voor de rest van de familie niet onvermeld laten. De film is op vele plaatsen en bij diverse gelegenheden in Nederland vertoond, onder meer op ‘World Bipolar Day 2015’, en is op de televisie uitgezonden. De film maakt op iedereen die hem ziet een grote indruk, en is zeer geschikt gebleken om duidelijk te maken welke gevolgen de bipolaire stoornis kan hebben.

En het meest belangrijke: de film toont hoe belangrijk het is om naast de patiënt ook aandacht te besteden aan naastbetrokkenen.

Andere genomineerden waren Nienke van der Voort voor haar proefschrift ‘Collaborative care in patients with bipolar disorder’ (2015) en het bijbehorende interventieprogramma ‘Zorg in samenwerking’ en Ellen Spanjers voor het spel ‘Een steekje los’.

Het interventieprogramma ‘Zorg in samenwerking’ van Nienke van der Voort stimuleert de samenwerking tussen patiënt, familieleden en het behandelteamteam waarin de verpleegkundige een coördinerende rol vervult. Het stimuleert zelf-management van de patiënt en diens naasten, waarbij onder meer wordt ingezet op probleemoplossende vaardigheden van de patiënt zelf via de problem solving methodiek.

In het promotie-onderzoek waaraan maar liefst 16 ggz-instellingen hebben meegedaan en dat geheel door haar gecoördineerd werd, is de effectiviteit van het programma geëvalueerd én aangetoond, zowel ten aanzien van het verminderen van depressieve klachten als het verbeteren van het sociaal functioneren.

Nienke van der Voort heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het verbeteren van de inhoud en kwaliteit van de zorg die verpleegkundigen te bieden hebben, en dat alles in het belang van patiënten met een bipolaire stoornis en hun verwanten.

Het spel ‘Een steekje los’ van Ellen Spanjers biedt op een luchtige en speelse manier mogelijkheden om psychische gezondheid en kwaliteit van leven bespreekbaar te maken. Naast als bordspel is het ook (gratis) online te spelen en vanaf oktober 2015 via een app. Er zijn al 26 varianten voor specifieke onderwerpen en aandoeningen gemaakt. Sinds 2014 bestaat er een variant gericht op bipolaire stoornissen, die ook getest is door de vereniging voor manisch-depressieven en betrokkenen (VMDB).

Uit onderzoek is gebleken dat het spel bijdraagt aan het verminderen van stigma en het is dan ook terecht opgenomen in de ‘Wegwijzer stigmabestrijding’ van de stichting ‘Samen sterk zonder stigma’.

* Willem Nolen is emeritus hoogleraar psychiatrie in het UMC Groningen. Een belangrijk deel van zijn loopbaan heeft hij gewijd aan de zorg voor patiënten met een bipolaire (manisch-depressieve) stoornis en aan wetenschappelijk onderzoek naar deze aandoening. Bij zijn emeritaat in 2013 is, mede op initiatief van het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS), de Willem Nolenprijs in het leven geroepen, een prijs die jaarlijks wordt uitgereikt. Projecten worden beoordeeld op hun bijdrage aan de verspreiding van kennis over deze aandoening, de verbetering van de zorg aan bipolaire patiënten en hun verwanten, en op de mate waarin zij stigmatisering tegengaan.