Categorie: Nieuws

Het thema van World Bipolar Day in Nederland was dit jaar  ‘Bipolaire Stoornis en Creativiteit’. Het doel was om hiermee te benadrukken dat het hebben van een psychiatrische aandoening, of de behandeling daarvan, het creatieve talent en het scheppend vermogen van mensen niet in de weg staan. Bovendien wordt de kwetsbaarheid voor bipolaire stemmingsstoornissen wel geassocieerd met een meer dan gemiddelde creativiteit. Op verschillende plaatsen in het land, met name op de locaties van instellingen die aan KenBiS deelnemen, werd de invulling dit jaar op eigen wijze vormgegeven:

Rocco Hoekstra, psychiater bij Antes Delta Psy, werd geïnterviewd door Radio Rijnmond over een aantal beroemdheden die een bipolaire stoornis (zouden) hebben. Het interview is terug te luisteren via: http://www.deltamania.nl/uitzending-van-radio-rijnmond-terugluisteren/

De polikliniek bipolaire stoornissen van het UCP van het UMCG organiseerde op World Bipolar Day een bijeenkomst onder het motto ‘De kunst en bipolaire stoornis’. Het programma bestond uit een inleiding over de relatie tussen de bipolaire stoornis en artisticiteit / creativiteit. Daarna waren er drie korte presentaties van drie kunstenaars en hun werk.

Op de poliklinieken in Amsterdam en Hoofddorp van GGZ inGeest zijn een aantal beeldend kunstenaars in behandeling. Hen werd gevraagd een selectie van hun werk te exposeren op een tentoonstelling in de ontvangstruimten van beide poliklinieken in de 2 weken rond World Bipolar Day. De tentoonstelling onderstreepte dat een psychiatrische aandoening en de behandeling daarvan het creatieve talent en het scheppend vermogen niet in de weg staan, of misschien zelfs een positieve prikkel geven.

Ook het centrum voor bipolaire stoornissen van Mediant in Enschede organiseerde een expositie rond World Bipolar Day.

In het Van Abbe Museum in Eindhoven was, in samenwerking met GGZE, een expositie te bezichtigen van werken gemaakt door patiënten met een bipolaire stoornis. Het was een prachtige expositie met als titel ‘de kunst van grip op mijn stemming’ en de persoonlijke verhalen achter de werken beschreven een heel palet van de bipolariteit.

Het Hersencentrum UMC Utrecht organiseerde samen met Altrecht Bipolair op 30 maart een bijeenkomst rondom het thema bipolaire stoornis en creativiteit. Het programma bestond naast een korte inleiding uit een lezing van Esther Vossen van de stichting het Vijfde Seizoen, winnaar van de Elisabeth van Thuringenprijs in 2015, een lezing van Dimphy Fikke, beeldend therapeut UMCU en vervolgens presenteerden.

In ’s Hertogenbosch kon bij Reinier van Arkel een thema-avond worden bezocht met als onderwerp ‘creativiteit en bipolaire stoornis’.

Ook bij Psy Q in Rotterdam werd aandacht besteed aan World Bipolar Day. Patiënten gaven, na een presentatie over ‘Bipolaire Stoornis en Creativiteit’ een workshop/presentatie van hun eigen creativiteit.

In Zeeland werd op woensdag 30 maart (World Bipolar Day) een bijeenkomst georganiseerd vanuit de Vereniging voor Manisch Depressieven en Betrokkenen in samenwerking met Stichting Hersteltalent, Anoiksis en GGZ Emergis. Het thema was Bipolaire Stoornis, Psychose en Herstel.

In de klinisch wetenschappelijke vergadering van KenBiS op vrijdag 18 maart 2016 gaf Hanneke de Wit, klinisch psycholoog in opleiding bij Dimence, een presentatie over het begrip ‘Caregiver burden’. Tevens gaf zij uitleg over het wetenschappelijk onderzoek gericht op ‘de behoeften aan ondersteuning van partners van een zwangere vrouw, of reeds bevallen, bekend met een bipolaire stoornis of postpartum psychose in de voorgeschiedenis’.

Voor dit onderzoek is zij nog specifiek op zoek naar partners van deze vrouwen die op dit moment in verwachting zijn.

Wilt u meer informatie over dit onderzoek? Hanneke de Wit is bereikbaar via 0570-604000 of via h.dewit@dimence.nl. De presentatie is hier te vinden.

Voor het eerst is door middel van het bij elkaar voegen van resultaten uit onderzoek van kwalitatief hoog niveau onderzocht of psychologische behandeling effect heeft bij mensen met een bipolaire stoornis. Het blijkt dat psychologische interventies het aantal terugvallen en ziekenhuisopnames kan verminderen.
Matthijs Oud van het Trimbos-instituut (moud@trimbos.nl) heeft hierover in The British Journal of Psychiatry een artikel gepubliceerd,  dit is gebeurd in samenwerking met een groep van (inter)nationale experts (waaronder Ralph Kupka en Raphael Schulte). Verder is de evidentie gebruikt in de Engelse (NICE) en Nederlandse multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen

Het is bekend dat psychologische interventies werken bij stoornissen zoals schizofrenie en depressies. Maar het was tot voorkort onduidelijk of ze werken bij mensen met een bipolaire stoornis en voor welke type een professional moet kiezen in welke fase (manische, depressieve of stabiele) van de stoornis. En dit is wel van belang omdat medicatie alleen niet het probleem van terugvallen verhelpt; 60 procent van de patiënten heeft na het starten binnen twee jaar een terugval. Professionals zijn daarom gebaat bij aanvullende methoden om de patiënt te helpen.

De resultaten uit 55 RCT’s met 6010 patiënten zijn gebruikt om conclusies te kunnen trekken. Het blijkt dat psychologische interventies in veel gevallen het aantal terugvallen en ziekenhuisopnames vermindert en mogelijk depressieve symptomen verbetert. Het geven van psychologische interventies (in combinatie met farmacotherapie) gericht op het individu zijn effectief in het voorkomen van terugvallen, niet alleen op de korte (34 procent minder kans op een terugval) maar ook op de langere termijn (26 procent minder kans op een terugval). Ook collaborative care helpt, maar liet alleen op het voorkomen van ziekenhuisopnames duidelijke effecten zien (32 procent minder opnames). Voor andere interventies zijn er ook effecten maar de evidentie is minder robuust. Hierbij valt te denken aan het geven van groepspsycho-educatie (zorgt voor minder terugval en symptomen) en psycho-educatie aan de familie(verminderen terugval). Helaas blijkt niet uit onderzoek dat psychologische interventies een toegevoegde waarde hebben op de volgende uitkomsten: manische symptomen, kwaliteit van leven en psychologisch functioneren. Dit kan in de toekomst veranderen met meer onderzoek.

Op http://www.ggzrichtlijnen.nl/ is de multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen te vinden.

Klik hier voor het abstract van het artikel.

Referentie: Oud M, Mayo-Wilson E, Braidwood R, Schulte P, Jones S, Morris R, Kupka R, Cuijpers P, Kendall T.  (2016) Psychological interventions for adults with bipolar disorder: A systematic review and meta- analysis. Br J Psychiatry.

Op maandagavond 18 april heeft Altrecht Bipolair een familieavond georganiseerd. Er was een ruime opkomst van patiënten, naasten en familieleden. Er is uitgebreid stilgestaan bij de belangrijke rol die naasten vervullen in de behandeling van bipolaire patiënten en wat de bipolaire stoornis ook voor hen betekent.

Eline Regeer, psychiater en GZ psycholoog Susanne Demacker gaven een presentatie over de partner- relatiegroep die de afdeling Bipolair sinds enkele jaren verzorgt. Hierin werd aandacht besteed aan de stress en de veranderingen in de relatie die een episode teweeg kan brengen. Tevens werd besproken hoe tijdens een stemmingsepisode de patiënt verandert in zijn doen en laten en hoe na een stemmingsepisode angst voor terugval blijft bestaan. Hoe schuld- en schaamtegevoelens en vaak financiële en sociale gevolgen naar aanleiding van een episode te verwerken, maar hoe dit ook een sterke weerslag kan hebben op de partner. Hoe de partner steeds meer als ‘signaalpersoon’ fungeert en zijn of haar eigen leven en bezigheden op een laag pitje kan gaan zetten.

De partner- relatiegroep bestaat uit 5 bijeenkomsten waarin aandacht besteed wordt aan psycho-educatie, het verbeteren van de communicatie- en probleemoplossingsvaardigheden, het verminderen van de ‘expressed emotions’, aandacht besteed wordt aan het vergroten van het welbevinden van patiënt en partner,  het omgaan met stigma en het versterken van de positieve aspecten van de relatie.

Na de pauze heeft Roderik Schaepman aan de hand van het tonen van fragmenten uit de documentaire ‘Ver van Daan’, een documentaire over de ziekte van zijn vader, op een zeer betrokken en illustratieve wijze belangrijke thema’s in het omgaan met de bipolaire stoornis ter sprake gebracht. Hij benadrukte hierbij het belang van het met elkaar in gesprek gaan over de ziekte en de gevolgen hiervan om hiermee uiteindelijk meer betrokkenheid bij en begrip voor elkaar te krijgen. Altrecht Bipolair kijkt terug op een stimulerende interactieve avond.

De avond werd afgesloten met een borrel waarin de aanwezigen nog met elkaar hebben na kunnen praten.