Eendaagse workshop Interpersoonlijke en Sociaal Ritme Therapie (IPSRT) in Delft
Op vrijdag 21 november organiseert GGZ Delfland een eendaagse workshop Interpersoonlijke en Sociaal Ritme Therapie (IPSRT) in Delft. IPSRT is een bewezen effectieve behandelvorm bij bipolaire stoornissen. Deze workshop is een mooie kans om kennis te maken met de methode en te ontdekken hoe je deze kunt toepassen in je eigen instelling.
De workshop wordt verzorgd door Thea van Troost (verpleegkundig specialist) en Marlies Brouwer (gz-psycholoog). Zij nemen je mee in zowel de theoretische achtergrond als de praktische uitvoering, met veel ruimte voor oefenen en uitwisseling.
Praktische informatie:
Datum en tijd: vrijdag 21 november, 10.00 – 17.00 uur
Locatie: GGZ Delfland, locatie Delft
Doelgroep: verpleegkundig specialisten en psychologen, maar collega’s uit andere disciplines zijn eveneens welkom.
Kosten: deelname is gratis
Catering: voor de lunch wordt gezorgd
Aantal deelnemers: maximaal 16. Aanmelden kan tot 1 november.
Wil je erbij zijn? Meld je dan tijdig aan via m.brouwer@ggz-delfland.nl, want vol = vol. Vermeld dan gelijk eventuele dieetwensen voor de lunch.
Magda Ioannou heeft 3 september haar proefschrift verdedigd.
Magda Ioannou onderzocht hoe het immuunsysteem en de darmen een rol kunnen spelen bij psychische aandoeningen. Ze stelt in haar proefschrift vast dat bij psychiatrische stoornissen ook lichamelijke processen een rol spelen. Een goede ondersteuning van het immuunsysteem en de darmen, met bijvoorbeeld probiotica, ontstekingsremmende behandelingen, gezonde voeding en beweging, kan volgens haar een waardevolle aanvulling zijn op de gebruikelijke therapieën. Op woensdag 3 september 2025 is de onderzoekster aan de Rijksuniversiteit Groningen gepromoveerd.
Unravelling the immune-gut-brain axis in severe mental illness: From mechanisms to treatment
Marieke van Eijkelen lid Raad van Advies stelt zich voor.
Per 1 juni 2025 is Marieke van Eijkelen toegetreden tot de Raad van Advies van KenBiS. Graag stelt zij zichzelf aan u voor. Lees hier verder
Deelnemers gezocht: Online groepspsycho-educatie voor mensen met een bipolaire aandoening en hun naasten
Groepspsycho-educatie (PE) is een van de meest effectieve interventies voor mensen met een bipolaire aandoening en hun naasten om zelfregie te bevorderen en stemmingsontregelingen te beperken. De interventie is echter niet breed toegankelijk, mensen nemen relatief laat in het verloop van de aandoening deel en de samenstelling van de groep is niet afgestemd op specifieke behoeften zoals de levensfase. Ook is er de wens dat ervaringsdeskundigen participeren in het geven van de cursus.
Het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS) en Plusminus, de vereniging van en voor mensen met een bipolaire aandoening en hun naasten, hebben een subsidie gekregen van ZonMw om de groepsPE beter beschikbaar te maken. Dit doen we door de groepsPE online aan te bieden.
De groepen starten in het najaar 2025:
-Groep voor volwassenen: start woensdag 24 september van 15-17 uur
-Groep voor jongvolwassenen tot 25 jaar: start maandag 13 oktober 15.30-17.15 uur
-Groep voor jeugdigen vanaf 12 jaar: start donderdag 16 oktober 15.30-17.00 uur
-Groep voor Engelstalige mensen: start maandag 29 september 15:30-17:30 uur
Er start nog een groep voor Engelstalige mensen begin oktober, datum volgt binnenkort.
Om deel te kunnen nemen in het belangrijk dat de deelnemer de beschikking heeft over een computer met werkende camera- en microfoonfunctie en een internetverbinding.
Deelnemers kunnen aangemeld worden bij Eline Regeer (projectleider, voorzitter KenBiS en psychiater Altrecht Bipolair) door middel van een verwijsbrief met AGB-code, gegevens van de patiënt (NAW gegevens, geboortedatum, geslacht en BSN) en handtekening van behandelaar met beknopte informatie via online_psychoeducatiegroep_bipolair@altrecht.nl
Voor meer informatie kun je contact opnemen met Sophie van Zonneveld (projectmanager) en Eline Regeer (projectleider) KenBiS implementatie (online) psycho-educatie via: projectpe@kenbis.nl
Oproep voordrachten Willem Nolen Prijs 2025
Tijdens het Najaarssymposium Bipolaire Stoornissen op 13 november aanstaande zal voor de elfde keer de Willem Nolen Prijs voor Bipolaire Stoornissen worden uitgereikt; een prijs voor buitengewone initiatieven op het gebied van de zorg voor patiënten met een bipolaire stoornis en hun naasten.
Tot 18 oktober aanstaande zijn voordrachten voor deze prijs welkom.
Op 14 februari 2013 nam Willem Nolen afscheid als Hoogleraar Psychiatrie in het UMC Groningen. Een belangrijk deel van zijn loopbaan heeft hij geweid aan de zorg voor patiënten met een bipolaire stoornis en aan wetenschappelijk onderzoek ernaar. Als afscheidscadeau is vanuit KenBiS een jaarlijkse prijs ingesteld.
In 2023 werd de Willem Nolen Prijs voor Bipolaire Stoornissen toegekend aan dr. Karin van den Berg voor haar proefschrift ‘Mental imagery and mood instability in patients with bipolar disorders’. Klik hier voor een overzicht van alle uitreikingen. In 2024 werd afgesproken de Willem Nolen Prijs twee jaarlijks uit te reiken, alternerend met de Ralph Kupka Penning.
De Willem Nolen Prijs voor Bipolaire Stoornissen wordt nu toegekend als waardering voor:
a. Product(en)/voorstel(len) die tot een betere zorg/aandacht voor patiënten met bipolaire stoornissen (kunnen) leiden.
b. Product(en)/voorstel(len) die tot een betere zorg/aandacht voor verwanten van patiënten met bipolaire stoornissen (kunnen) leiden.
Het doel van de prijs is dat kwalitatief hoogwaardige initiatieven op bovengenoemde terreinen worden gestimuleerd en gewaardeerd én meer maatschappelijke aandacht krijgen.
U kunt kandidaten voordragen voor deze prijs door middel van een inzending van de product(en)/voorstel(len) zoals omschreven in de bovengenoemde categorieën a en/of b én betrekking hebbend op de periode 2023-2025.
U dient uw voordracht te voorzien van een begeleidend schrijven met argumenten op grond waarvan de kandidaat/kandidaten in aanmerking zou(den) komen voor de prijs. Uit alle voordrachten zullen door de jury drie inzendingen worden geselecteerd die genomineerd worden. Tijdens het Najaarssymposium Bipolaire Stoornissen op 13 november zal de winnaar worden bekendgemaakt en de prijs worden uitgereikt.
Inzending van voordrachten is mogelijk tot 18 oktober 2025. U kunt uw voordracht sturen aan het bureau van KenBiS via info@kenbis.nl.
Blog van Gabriela Cytryn ‘Onortodoxia 2x’
Als psycholoog werkzaam in de Nederlandse GGZ word ik geacht wetenschappelijk onderbouwde behandelingen aan te bieden. Als transculturele psycholoog weet ik echter dat wetenschappelijk onderbouwde methodieken vaak tekortschieten bij patiënten met een niet-Westerse achtergrond. Als transcultureel psycholoog die ook nog werkt bij een Poli Bipolaire stoornissen, weet ik verder dat de wetenschap soms ontoereikend blijkt als een patiënt in de klauwen zit van de meest donkere, meest onbarmhartige depressie.
Het is daarom nodig om (soms, vaak?) af te wijken van het rechte pad van de wetenschappelijke beproefde therapieën. Ook de wetenschap, zo luidt de verantwoording die ik mezelf afleg, is per slot van rekening een culturele constructie, één van de namen die we voor de Waarheid hebben bedacht, maar zeker niet de enige: wat verlichtend, bevrijdend, genezend, helpend in brede zin is voor een individu, laat zich niet vatten in richtlijnen en protocollen, maar moet op ambachtelijke en geduldige manier gezocht, en met een beetje geluk, gevonden worden.
Ik maak me daarom (soms, vaak?) schuldig aan het toepassen van onorthodoxe interventies. Wat ik hiermee bedoel, is dat ik culturele elementen aan patiënten aanreik waarbij ik denk dat ze verlichtend kunnen werken: een gedicht voorlezen, een uitdrukking uit het gezamenlijke culturele erfgoed opzeggen, een film aanraden, zelfs een verhaal uit de Bijbel naar boven halen. Voor sommige patiënten, op sommige momenten, worden deze ‘alternatieve’ interventies de bouwstenen die ze net nog nodig hadden in hun zoektocht naar betekenis.
Als het gaat om Westerse culturele elementen, voel ik mij redelijk comfortabel: ik heb een Westers-Katholieke opvoeding gehad en ik identificeer me met West-Europese waarden. Onlangs heb ik mij echter begeven op voor mij onbekend terrein. Voor het eerste in mijn inmiddels lang professionele leven, heb ik verzen uit de Koran aan een patiënt voorgelezen. De misère was te ondragelijk, de wanhoop te groot, de pijn te diep, de stilte te doods: alleen woorden afkomstig uit een heilig boek zouden verlichting kunnen geven, zo was mijn inschatting. En ja: er kwam herkenning, er kwam een zucht van acceptatie, er was weer contact, er kon weer gepraat en gehuild worden.
Het therapeutische doel van dat moment was bereikt, maar daarna bekroop me de twijfel: had ik zoiets mogen doen? Had ik andermans Heilig Boek zomaar mogen gebruiken, zonder vooropleiding, of inwijding, of bekering? En zo niet, wat voor vreselijke straf stond me te wachten? Als agnosticus geloof ik niet in de hel, maar het drama van de agnosticus is juist dat zaken nooit helemaal zeker zijn.
In angstige spanning besloot ik mijn daad op te biechten aan een paar Islamitische collega’s. Mijn angsten bleken ongegrond: op mijn bescheiden, onwetende manier had ik het Heilige Woord vereerd, dit was een goede zaak. Dat ik dit als infidèle had gedaan bleek, tegen mijn doemscenario’s in, extra waardevol. In het Boek van de Barmhartige stonden nu twee plusjes naast mijn naam, zo vertelden mijn collega’s met een glimlach.
Het was een last van mijn schouders, maar vooral een onvergetelijke les over de toenadering die tussen verschillende culturele tradities kan ontstaan als we ons niet door angsten laten belemmeren.
Per 1 september 2025 treedt Benno Haarman toe tot het KenBiS bestuur
Met ingang van 1 september treedt Benno Haarman toe tot het bestuur van het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen. Hij werkt als psychiater, universitair hoofddocent met promotierecht en hoofd behandelzaken van de afdeling Stemmings- en Angststoornissen van het Universitair Centrum Psychiatrie (UMCG).
In het UMCG is heeft hij als aandachtsgebied de bipolaire stoornis en precisiepsychiatrie. Hij combineert klinisch werk met onderzoek naar innovatieve behandelingen, waaronder de rol van het microbioom, neuromodulatie en gepersonaliseerde therapieën. Ook heeft hij nauwe banden met de patiëntenvereniging PlusMinus en organiseert hij regelmatig bijeenkomsten voor patiënten en naasten om wetenschappelijke inzichten toegankelijk te maken.
“Het hebben van een bipolaire stoornis is een ingrijpende ervaring. Het zet het leven vaak volledig op zijn kop en gaat gepaard met veel onzekerheid: zal ik nog herstellen, kan ik mijn werk hervatten en wat betekent dit voor mijn partner of kinderen? Samen met patiënten zoek ik naar het best passende behandelplan, waarbij we optimaal gebruikmaken van hoog-specialistische en innovatieve behandelmogelijkheden. Als hoofd behandelzaken en universitair hoofddocent wil ik eraan bijdragen dat nieuwe behandelingen snel en zorgvuldig hun weg naar de praktijk vinden, om zo steeds opnieuw het perspectief op een waardevol leven te vergroten.”
Binnen KenBiS wil hij bijdragen aan het versterken van de verbinding tussen wetenschap, klinische praktijk en patiëntenparticipatie. Hij zal op termijn de rol van penningmeester vervullen, en zal zich daarbij inzetten voor een goede organisatie en een degelijk financieel beleid van het Kenniscentrum, zodat de essentiële taak van verbinding, kennisdeling en organisatie van de zorg voor patiënten met een bipolaire stoornis ook in de toekomst gewaarborgd blijft.
Bijwerkingmonitor Centrum Lareb
De Bijwerkingmonitor is een online vragenlijstonderzoek van Bijwerkingencentrum Lareb. Met de Bijwerkingmonitor onderzoeken zij welke bijwerkingen medicijnen kunnen geven en hoe deze ervaart worden door de patiënt. Hiermee wordt er meer inzicht gegeven in de ervaringen van bijwerkingen voor de patiënt. Ook voor patiënten zonder bijwerkingen is deze online vragenlijstonderzoek belangrijk in te vullen. Bij de klinisch wetenschappelijke vergadering van KenBiS op 5 september zal er meer verteld worden over deze bijwerkingmonitor.
Jaarverslag 2024
Het jaarverslag van KenBiS over het jaar 2024 staat online!
Een verslag van een jaar dat vol in het teken stond van activiteiten die bijdragen aan de doelstellingen van KenBiS; het verbeteren van de zorg voor mensen met een bipolaire (manisch-depressieve) stemmingsstoornis en de meest actuele kennis over deze aandoening te verzamelen, ontwikkelen en verspreiden.
BiPolar-Steps, episode 2 ‘Alleen als het echt moet’.
Door Jennifer de Jong, SPV bij GGZ-Noord Holland Noord. Jennifer is verpleegkundige sinds 1996, SPV sinds 2006, heeft bijna 10 jaar in een gespecialiseerd team voor bipolaire stoornissen gewerkt en werkt nu in een GGZ-Wijkteam, waar bipolaire stoornissen nog steeds haar aandachtsgebied is.
Alleen als het echt moet.
“Maar ik zou wél het liefst willen kijken of het zonder medicatie lukt”. Simone probeert het stellig te laten klinken, kijkt me er tegelijkertijd hoogst onzeker bij aan. “Tuurlijk!”, zeg ik, net zo hard mijn best doend om overtuigend te reageren. Gezien haar verhaal schat ik die kans niet zo hoog in.
Simone heeft een week geleden een intakegesprek gehad bij ons team en haar verhaal liet weinig ruimte voor twijfel: ze heeft stemmingswisselingen die vrijwel zeker duiden op een bipolaire aandoening. De jarenlange klachten met gevolgen op haar werk en gezin, soortgelijke problemen bij haar moeder en zussen van haar moeder en ook de fases waarin het weer goed ging. Dat laatste was ook waarom ze steeds niet naar de huisarts ging. “Het gíng na een paar weken steeds wel weer en mijn man en kinderen zijn er gewend aan geraakt”. Ze baalt er wel van dat ze ondertussen al bijna 1,5 jaar niet werkt vanwege de pieken en dalen in haar stemming; haar collega’s en leidinggevende waren not amused met de vele ziekmeldingen. Dat zeiden ze niet, maar dat merkte Simone duidelijk.
Dus nu zit ze hier, bij het adviesgesprek waarin ze hoort dat we sterk denken aan een bipolaire stoornis. Ze lijkt niet eens verbaasd en geeft meteen te kennen dat ze geen medicijnen wil. Alleen als het echt moet.
Een maand of zeven later heeft Simone de draad van haar leven behoorlijk ferm opgepakt. Ze werkt op haar verzoek op een andere locatie waar ze minder stress ervaart, ze heeft met haar man de psychoeducatiecursus gevolgd, ze heeft een signaleringsplan en zoals ze graag wilde: geen medicatie. Ze blijft erbij en er is geen aanleiding om het met haar oneens te zijn. Ze is sinds de diagnose niet eens ontregeld geweest. Ze vertelt dat het weten wat er aan de hand is en wat ze kan doen al zoveel helpen. Door het lotgenotencontact tijdens de psychoeducatiecursus weet ze dat ze niet de allerheftigste vorm heeft, zoals ze zelf zegt. Ze geeft op tijd tegengas als ze een verandering in haar stemming aan voelt komen of als haar man dit tegen haar zegt. Voorheen ging ze tegen hém in, nu tegen de symptomen.
Ik besef me dat ze zich gelukkig mag prijzen dat het haar zonder medicatie lukt, maar ze toont zeker ook de kracht om er keihard voor te gaan.