Een mixed-methods studie naar herstel en veerkracht bij ouderen met een bipolaire stoornis zonder medicatie.
In het kort
Hoofdonderzoeker: Annemiek Dols MD PhD
Betrokken instelling: GGZ inGeest en Amsterdam UMC, locatie VUmc
Startdatum onderzoek: oktober 2020
Einddatum onderzoek: december 2022
Aantal patiënten in onderzoek: circa 60
Er worden voor dit onderzoek deelnemers gezocht die ouder zijn dan 50 jaar, de diagnose bipolaire stoornis hebben en geen medicatie gebruikten in de afgelopen vijf jaar.
De vraagstelling van het onderzoek
In de richtlijn voor bipolaire stoornis wordt een langdurige behandeling met onderhoudsmedicatie geadviseerd om terugval te voorkomen. Echter, vooral onder 50-plussers is er een groep patiënten die met de medicatie is gestopt. Deze groep is onzichtbaar voor behandelfaciliteiten en daardoor uitgesloten van onderzoek. En dat terwijl deze mensen juist waardevolle informatie kunnen verschaffen over hoe het is om te leven met een bipolaire stoornis zonder medicatie. Op het gebied van psychose en depressie is al veel onderzoek gedaan naar de effecten van het onderbreken van medicatie en het ontwikkelen van medicatievrije behandelmogelijkheden. Op het gebied van bipolaire stoornis is hier nog nauwelijks onderzoek naar gedaan, terwijl bekend is dat een aanzienlijke groep personen vrijwillig besluit om te stoppen met medicatie. Welke afweging hebben zij gemaakt toen zij tot deze keuze kwamen? Beschikken zij over extra veerkracht of hebben zij specifieke strategieën om stabiel te blijven? Of hebben zij wellicht in het verleden ten onrechte de diagnose bipolaire stoornis gehad?
Het onderzoek
Het onderzoek bestaat uit een kwantitatief en een kwalitatief gedeelte en wordt uitgevoerd door Alexandra Beunders, arts in opleiding tot psychiater en promovendus.
In het kwantitatieve gedeelte worden twee groepen met elkaar vergeleken: een groep die wel en een groep die geen medicatie gebruikt. Alle deelnemers zijn boven de 50 jaar en hebben tenminste 5 jaar de diagnose bipolaire stoornis. De tweede groep gebruikt ten minste 5 jaar geen medicatie.
*In het kwantitatieve gedeelte worden 60 nieuwe deelnemers die geen medicijnen gebruiken, vergeleken met 220 deelnemers van het DOBi (Dutch Older Bipolar) cohort onderzoek, die wél medicatie gebruiken.
De meting voor beide groepen bevat verschillende onderdelen:
1. Een uitgebreide vragenlijst om zelf thuis in te vullen
2. Een neuropsychologisch onderzoek
3. Een semi-gestructureerd diagnostisch interview (MINI) om de diagnose BD te bevestigen
4. Een vragenlijst over somatische ziekten, roken, alcohol en medicatiegebruik
5. Metingen van gewicht, bloeddruk, buikomvang en afname van bloed
(2 t/m 5 vallen onder een enkel bezoek van 3 uur aan de polikliniek.)
*Voor het kwalitatieve gedeelte worden 20-25 van de nieuwe 60 deelnemers die geen medicatie gebruiken geselecteerd. Zij komen voor een tweede keer naar de polikliniek voor een individueel semi-gestructureerd interview van 2 uur. Hierbij zal onder andere gevraagd worden naar de manier waarop zij hun ziekte ervaren en welke strategieën zij gebruiken om stabiel te blijven.
Verwachte output
Uit dit onderzoek zal naar voren komen wat de klinische en persoonlijke karakteristieken zijn van de subgroep van mensen met bipolaire stoornis die uit eigen beweging met medicatie is gestopt. Kennis hiervan kan ten goede komen aan de klinische richtlijnen voor bipolaire stoornis. Ook zou het gedeelde besluitvorming over onderhoudsmedicatie alsmede psycho-educatiecursussen kunnen verbeteren met nieuwe strategieën voor zelf-management.
Folder over het BIzonder-onderzoek.
Wil je meer informatie over het onderzoek? Stuur dan een mail aan Alexandra Beunders, psychiater in opleiding, GGZ inGeest via alexandra.beunders@ggzingeest.nl